Sandra in de nieuwsbrief van de Vakbeurs Houtbouw. Lees hier het nieuwsitem online.

Op 7 februari jl. werden de Circular Awards, prijzen voor de meest impactvolle circulaire projecten en organisaties, uitgereikt. De prijzen, mogelijk gemaakt door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, gingen dit jaar naar Menno Rubbens van Cepezed, Bram Peters van Save Plastics en Sandra Nap van Holland Houtland. Sandra is volgens de jury één van de grote aanjagers op het vlak van het gebruik van biobased materialen in de bouw. Het gaat haar en haar bedrijf Holland Houtland echt om systeemverandering, waarin de omslag naar biobased bouwen een zeer belangrijke rol speelt en waarmee zij ook andere bedrijven hierin laat schitteren.

“Vorig jaar was Thomas Rau, mijn inspirator in circulair denken, een van de drie Circular Hero’s. Ik zie het als een grote eer dan ik hem mag opvolgen”, vertelt Sandra Nap. “Met Holland Houtland zetten we ons in om biobased materialen nadrukkelijker op de kaart te zetten. In eerste instantie legden we vooral de link naar de energietransitie, want door gebruik te maken van andere dan traditionele materialen kan de branche enorme bijdrage leveren aan CO2-reductie en -opslag. Daarnaast plaatsen we biobased bouwen ook vol in op het circulaire gedachtengoed. De verdienste van Thomas Rau, want hij heeft mij duidelijk gemaakt wat circulariteit precies inhoud, wat nog miste daarin is de waardering van natuurlijke materialen in de kringloop.”

Systeemverandering

“Drie jaar geleden stuitte ik op het rapport van architect Marco Vermeulen cs. waarin hij stelt dat Nederland 100 megaton CO2-uitstoot kan reduceren door één miljoen woningen in hout te bouwen. Het verbaasde me enorm dat dit rapport relatief onbekend bleef. Voor ons reden genoeg om ermee aan de slag te gaan. Holland Houtbouw doet dat als volgt: we benadrukken de invloed van materiaal op de maatschappelijke opgaven die we hebben. Daarnaast koppelen we vraag aan aanbod. Opdrachtgevers waaronder gemeentes en corporaties die biobased willen bouwen, helpen we op verschillende manieren op weg. We begeleiden ze in het selecteren van andere partijen dan ze gewend zijn. We maken het bijvoorbeeld mogelijk dat er in ieder geval vijf hout- en biobasedexperts kunnen deelnemen aan een tender. Wij dragen bij op kennis- en organisatieniveau zodat er vertrouwen komt en -verwachte- risico’s vermijden we. Een derde lijn is de ontwikkeling van nieuwe financierings- en waarderingsmodellen. Zo hebben we met Climate Cleanup een beslissingstool ontwikkeld voor biobased bouwen. Deze tool laat de verschillen in impact tussen reguliere bouw en houtbouw zien. In de tool bouw je zelf een huis en maak je een keuze  uit de beschikbare materialen. Per keuze zie je direct het effect op sustainable development niveau. We gebruiken gevalideerde gegevens die ook in de Nationale Milieudatabase staan. Echter we laten ook de  CO2-opslag zien die  de NMD niet meeneemt.”

Inbreiding en houtbouw als oplossing voor het beperkte CO2-budget

Sinds september 2021 weten we dat: “de Nederlandse bouwsector -woningbouw, utiliteitsbouw en de grond-, weg- en waterbouw- volgens experts nog 100 miljoen CO2-budget beschikbaar heeft. Als we doen wat we altijd deden, zijn we binnen acht jaar door dat budget heen. Wij willen daarom een lans breken voor inbreiden en transformatie in hout. Inbreiding, bouwen binnen bestaand bebouwd gebied, heeft veel voordelen. Bij optoppen of transformatie is geen nieuwe fundering nodig, dat bespaart een hoop CO2-uitstoot. Ook wordt er beter gebruik gemaakt van bestaande infrastructuren zoals wegen, elektriciteit, openbaar vervoer en winkels. Door in hout te bouwen, creëer je een buffer op CO2-niveau. Inbreiden maakt doorstromen mogelijk voor mensen in de eigen wijk. Op dit moment bestaat 75% van onze woningvoorraad uit eengezinswoningen, terwijl slechts 26% van onze bevolking in die vorm samenleeft. Het is hoog tijd om te gaan bouwen naar behoefte. Dan is er veel minder bouwmateriaal nodig en bouwen we met een veel lagere footprint. Ik pleit dus niet voor de bouw van een miljoen houten woningen, maar vooral voor het meenemen van alle maatschappelijke waarden.”

Dat wat je weet, kun je niet meer niet weten

“Zo’n prijs winnen is ontzettend gaaf. Ik zie het ook als een verantwoordelijkheid. Als je weet wat ik weet, kun je het niet meer niet weten. Vanuit die gedachte heb ik op 11 februari jl. een open brief naar Hugo de Jonge, Rob Jetten, Mark Harbers en Vivianne Heijnen gestuurd. Ik weet dat we vanuit een CO2-budget moeten werken, maar als Hugo de Jonge het niet weet, dan heb ik er niets aan. Hij zit namelijk op de plek waar het CO2-budget kan worden ingevoerd.”

Open brief aan minister

Wauw, ik ben… Circular Hero 2022! Sprakeloos en tegelijk voel ik ook een groot ongemak. Met dit ongemak wend ik me tot Hugo de Jonge, Rob Jetten, Mark Harbers en Vivianne Heijnen in een open brief. 

Want het is mooi om in de voetsporen van circulaire kampioenen zoals Thomas Rau te treden. De jury zegt dat Holland Houtland veel heeft aangejaagd. Zij schaart mij in de categorie revolutie (dank jury).  Maar ik weet inmiddels dat de kansen die ik zag om de energietransitie te versnellen dankzij energietransitie in de bouw, volstrekt onvoldoende zijn. Het is bittere noodzaak dat de bouw de energietransitie is. Dat kan geen dag uitstel meer verdragen. 

Hoe zetten we een revolutie in gang die exponentieel door het land raast? Hoe gaat de hele sector álles op alles zetten? Hoe nemen we afscheid van de fossiele en kostengemotiveerde bouw die leidt tot monotone hoogbouw of tot omgeploegde weilanden vol zielloze rijtjeshuizen? “De gewone burger” zegt volmondig JA tegen een duurzamer en groener perspectief.  Als ik professionals spreek, bij de overheid, de bouw of in de politiek, dan is het “Ja maar daarvoor is de ander aan zet” of “Ja maar de regels, het level-playingfield”. 

Het breekt mijn hart. Bijna iedereen weet wat nodig is, maar zit vast in het haalbaar-betaalsysteem. Het is nodig en het kan om de ruimte in hoofd en handelen te krijgen voor, “Het kan wél” en te erkennen dat dit systeem ons faalt! Daar is moed en lef voor nodig. Als we stoppen met polderen en de wetenschap leidend laten zijn in plaats van de achterblijvers. Iedereen wil binnen de 1,5 graad CO2-uitstoot van het Parijsakkoord blijven, toch? Binnen de grenzen van de enige aarde die we hebben.

Deze circulaire hero, ik, ik kan het niet alleen. Daarom wend ik me tot Hugo de Jonge, Rob Jetten, Mark Harbers en Vivianne Heijnen in onderstaande open brief. Voel jij je gesterkt door deze oproep? Deel deze brief dan!

Groet 

Sandra Nap, Circular Hero 2022

De lobbycratie

We wonen volgens Sandra in een lobbycratie. In een samenleving waarin de overheid zich op veel vlakken terug heeft getrokken. “Dat betekent overigens niet dat er geen regels meer zijn, de regels worden dan door marktpartijen bepaald. En dat is zorgelijk. De energieprestaties in BENG zijn minder vooruitstrevend dan in de voorganger EPC. Dat is dus wat je met lobby voor elkaar krijgt. Reden genoeg om dat wat wij weten te blijven delen met de markt. We blijven pleiten voor een eerlijk speelveld voor biobased bouwen.”

Houtbouw de oplossing voor CO2-budgettering

Geen HOUTBOUW dit jaar dus nog, maar van dinsdag 17 tot en met donderdag 19 mei vinden in de Brabanthallen in Den Bosch – eindelijk – wel weer ‘gewoon’ de vakbeurzen RENOVATIE en MONUMENT plaats. Hun laatste edities dateren inmiddels uit het pre-corona tijdperk, maar tenminste 2 voortekenen zijn goed: een volgepakte beursvloer en een fantastisch kennisprogramma!